TÜRK
PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARA
İLİŞKİN
TEBLİĞ (İHRACAT BEDELLERİ HAKKINDA)
(TEBLİĞ
NO: 2018-32/48)
Amaç
MADDE 1 – (1)
Bu Tebliğin amacı, ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve
esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1)
Bu Tebliğ, 11/8/1989 tarihli ve 20249 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararın 8 inci maddesine
istinaden hazırlanmıştır.
İhracat
bedellerinin yurda getirilmesi
MADDE 3 – (1)
(Değişik:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) Türkiye’de yerleşik
kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller,
ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık
eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme
süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez.
(2) İhracat
işlemlerine ilişkin bedeller aşağıdaki ödeme şekillerinden birine göre
yurda getirilebilir.
a) Akreditifli
Ödeme,
b) Vesaik Mukabili
Ödeme,
c) Mal Mukabili
Ödeme,
d) Kabul Kredili
Akreditifli Ödeme,
e) Kabul Kredili
Vesaik Mukabili Ödeme,
f) Kabul Kredili
Mal Mukabili Ödeme,
g) Peşin Ödeme.
ğ) (Ek:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer) (Mülga:RG-28/8/2020-31227)
(3) (Değişik:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer) İhracat bedellerinin beyan edilen Türk parası veya döviz
üzerinden yurda getirilmesi esastır. Ancak, döviz üzerinden yapılacağı
beyan edilen ihracat karşılığında farklı bir döviz cinsinin veya Türk
parası üzerinden yapılacağı beyan edilen ihracat karşılığında döviz
getirilmesi mümkündür.
(4) İhracat
bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi halinde gümrük
idarelerine beyan edilmesi zorunludur.
Peşin döviz
MADDE 4 – (1)
Peşin döviz karşılığında ihracatın 24 ay içinde gerçekleştirilmesi
zorunludur. Dâhilde İşleme İzin Belgesi ve Vergi, Resim ve Harç İstisna
Belgesi kapsamında ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz
kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerle ilgili olarak sağlanan peşin dövizlerin
kullanım süresi belge süresi (ek süreler dahil) kadardır.
(2) Tamamı tek
seferde iade edilmeyen veya süresi içinde ihracatı gerçekleştirilemeyen
peşin dövizler prefinansman hükümlerine tabi olur. Prefinansman hükümlerine
tabi hale gelen peşin dövizlerin, ihracat taahhüt sürelerinin ilgili
mevzuat hükümleri çerçevesinde uzatılması halinde, alıcının muvafakat
etmesi kaydıyla kullanım süreleri de verilen ek süre kadar uzatılmış
sayılır.
Özelliği olan
ihracat
MADDE 5 – (1)
Yurt dışına müteahhit firmalarca yapılacak ihracatın bedelinin 365 gün
içinde yurda (Değişik ibare:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) getirilmesi
zorunludur.
(2) Konsinye
yoluyla yapılacak ihracatta bedellerin kesin satışı müteakip; uluslararası
fuar, sergi ve haftalara bedelli olarak satılmak üzere gönderilen malların
bedellerinin ise gönderildikleri fuar, sergi veya haftanın bitimini
müteakip 180 gün içinde yurda (Değişik ibare:RG-31/12/2019-30995 5.
Mükerrer) getirilmesi zorunludur.
(3) İlgili mevzuat
hükümlerine göre yurt dışına geçici ihracı yapılan malların verilen süre
veya ek süre içinde yurda getirilmemesi veya bu süreler içerisinde
satılması halinde satış bedelinin süre bitiminden veya kesin satış
tarihinden itibaren 90 gün içinde yurda (Değişik
ibare:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) getirilmesi zorunludur.
(4) Yürürlükteki
İhracat Rejimi ve Finansal Kiralama (leasing) Mevzuatı çerçevesinde kredili
veya kiralama yoluyla yapılan ihracatta, ihracat bedelinin kredili satış
veya kiralama sözleşmesinde belirlenen vade tarihlerini izleyen 90 gün
içinde yurda (Değişik ibare:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) getirilmesi
zorunludur.
(5) (Ek:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer) İhracat işlemlerine ait sözleşmelerde bedellerin tahsili
için fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi
durumunda, bedellerin vade bitiminden itibaren 90 gün içinde yurda
getirilmesi zorunludur.
İhracat
işlemlerinde sorumluluk
MADDE 6 – (1)
İhraç edilen malların bedelinin süresinde yurda (Değişik
ibare:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) getirilmesinden ve
ihracat hesabının süresinde kapatılmasından ihracatçılar sorumludur.
(2) Alacak
hakkının satın alınması suretiyle ticari riskin bankalar veya faktoring
şirketlerince üstlenilmesi durumunda, ihracat bedelinin yurda getirilmesi
ile ilgili sorumluları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
(3) İhracata
aracılık eden bankalar ihracat bedellerinin yurda getirilmesini (Mülga
ibare:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) (…) izlemekle yükümlüdür.
İhracat
bedelinden indirimler(2)
MADDE 7 – (1)
İhracatla ilgili navlun, sigorta primi, komisyon, ardiye, depolama,
antrepo, gümrük resmi, harç ve faktoring masrafları ile uluslararası para
piyasalarında geçerli faiz oranlarını geçmemek üzere iskonto giderleri gibi
masraflar için yapılacak indirimler ile konsinyasyon yoluyla ihraç edilen
mallarla ilgili nakil, muhafaza, bakım ve fümügasyon, rafa (maniplasyon),
satış ve benzeri masrafların ihracat bedelinden mahsubu (Mülga
ibare:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) (…) bankalarca incelenip
sonuçlandırılır.
(2) Ticari
teamüllerin gereği olarak satış akdinde veya akreditiflerde ayrıca varış
yerinde tartı ve analiz yapılması şartı bulunuyorsa, tartı ve analiz
sonucunda tespit edilen vezin noksanlığı veya kalite farkı ile ekspertiz ve
tahkim ücretleri ve rafa (maniplasyon) masraflarının (hariçteki gözetme
şirketleri ücretleri dahil) mal bedelinden mahsubu (Mülga
ibare:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) (…) bankalarca incelenip
sonuçlandırılır.
(3) (Mülga
ibare:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer)
(4) (Değişik:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer) Dış ticaret mevzuatı hükümleri çerçevesinde
gerçekleştirilen mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı kişiler olması ve
ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, mal
ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubuna ilişkin esaslar Hazine ve
Maliye Bakanlığınca belirlenir.
(5) (Ek:RG-21/2/2021-31402)
Kıymetli madenler aracı kuruluşları tarafından aracılık edilen
işlenmemiş kıymetli madenler ithalinde ihraç bedellerinin yurda getirilme
süresi içinde kalınması kaydıyla, mal ihraç ve ithal bedellerinin
bankalarca mahsubuna ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca
belirlenir.
(6) (Mülga
ibare:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) (…) (Değişik
ibare:RG-21/2/2021-31402) Dördüncü ve beşinci fıkrada belirtilen
haller dışında kalan talepler Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından
incelenip sonuçlandırılır. İhracat bedellerinden mahsuba izin verilen
hallerde, ihracat bedelleri süresi içinde yurda getirilmiş sayılır. (Mülga
cümle:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) (…)
Hesap kapatma,
ihbar ve ek süre
MADDE 8 – (1)
Ticari amaçla mal ihracında, bedelleri yurda getirilme süresi içinde gelen
ihracat ile ilgili hesaplar aracı bankalarca kapatılır.
(2) (Ek:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer)(1) Bankalarca söz konusu bedellerin yurda
getirildiğine dair EK-1’de yer alan İhracat Bedeli Kabul Belgesi
düzenlenir.
(3) Süresi içinde
kapatılmayan ihracat hesapları aracı bankalarca 5 iş günü içinde muamelenin
safhalarını belirtecek şekilde yazılı olarak ilgili Vergi Dairesi
Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir.
(4) İlgili Vergi
Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, ihbarı müteakip 10
iş günü içinde ilgililere hesapların kapatılmasını teminen 90 gün süreli
ihtarname gönderilir. Bu süre içinde hesapların kapatılması veya 9 uncu
maddede belirtilen mücbir sebep hallerinin ya da haklı durumun belgelenmesi
gereklidir.
(5) Mücbir
sebeplerin varlığı halinde, mücbir sebebin devamı müddetince altışar aylık
dönemler itibarıyla ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi
Müdürlüğünce ek süre verilir.
(6) Mücbir sebep
halleri dışında kalan haklı durumların varlığı halinde, hesapların
kapatılmasına ilişkin altı aya kadar olan ek süre talepleri, firmaların
haklı durumu belirten yazılı beyanına istinaden üçer aylık devreler halinde
ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, altı
aylık süreden sonraki ek süre talepleri Hazine ve Maliye Bakanlığı
tarafından incelenip sonuçlandırılır.
(7) (Ek:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer) Mücbir sebeplerin varlığı nedeniyle Vergi Dairesi
Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce verilen 24 aylık ek sürenin
sonunda mücbir sebebin devamının belgelenmesi halinde açık ihracat
hesabının kapatılmasına ilişkin talepler Hazine ve Maliye Bakanlığı
tarafından incelenip sonuçlandırılır.
Mücbir sebep ve
haklı durum halleri (Değişik başlık:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer)
MADDE 9 – (1)
Mücbir sebep kabul edilebilecek haller;
a) İthalatçı veya
ihracatçı firmanın infisahı, iflası, konkordato ilan etmesi veya
faaliyetlerini daimi olarak tatil etmesi, firma hakkında iflasın ertelenmesi
kararı verilmesi, şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü,
b) Grev, lokavt ve
avarya hali,
c) İhracatçı veya
ithalatçı memleket resmi makamlarının karar ve işlemleri ya da muhabir
bankaların muameleleri dolayısıyla hesapların kapatılmasının imkânsız hale
gelmesi,
ç) Tabii afet,
harp ve abluka hali,
d) Malların kaybı,
hasara uğraması veya imha edilmesi,
e) İhtilaf
nedeniyle dava açılması veya tahkime başvurulması,
Mücbir sebep
hallerinin tevsiki;
(a) ve (e) halinin
yetkili mercilerden, (b) ve (ç) halinin, ithalatçının bulunduğu memleketin
resmi makamlarından veya mahalli odaca tasdik edilmiş olmak kaydıyla alıcı
veya ithalatçı firmadan (harp ve abluka hali hariç), (c) halinin resmi
makamlarımızdan, ithalatçının bulunduğu memleketin resmi makamlarından veya
muhabir bankalardan, (d) halinin ise sigorta şirketlerinden, uluslararası
gözetim şirketlerinden veya ilgili ülke resmi makamlarından alınmış
belgelerle tevsik edilmesi şarttır.
(2) Mücbir sebep
halleri ile ilgili olarak yurtdışından temin edilecek belgelerin dış
temsilciliklerimizce veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı
çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin
Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması gerekir.
(3) (Ek:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer) Mücbir sebep halleri dışında kalan, ancak bedel getirme
süreleri içerisinde ihracat bedelinin yurda getirilmesine engel olan ve
resmi kayıtlarla tevsik edilebilen durumlar Vergi Dairesi Başkanlıkları
veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince haklı durum olarak değerlendirilebilir.
Terkin
MADDE 10 – (1)
(Değişik:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer) Her bir gümrük beyannamesi
itibarıyla;
a) 30.000 ABD
dolarına kadar noksanlığı olan ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme
şekline ve toplam beyanname tutarına olan oranına bakılmaksızın,
b) 30.000 ABD
dolarından yüksek olmakla birlikte 100.000 ABD doları veya eşitini aşmayan,
beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar noksanlığı olan
(sigorta bedellerinden kaynaklanan noksanlıklar dahil) ihracat hesapları
doğrudan bankalarca ödeme şekline bakılmaksızın,
c) 200.000 ABD
doları veya eşitini aşmamak üzere, 9 uncu maddede belirtilen mücbir sebep
ve haklı durum halleri göz önünde bulundurulmak suretiyle beyanname veya
formda yer alan bedelin % 10’una kadar açık hesaplar ilgili Vergi Dairesi
Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce,
terkin edilmek
suretiyle kapatılır.
(2) Her bir gümrük
beyannamesi itibarıyla, 200.000 ABD doları veya eşitini aşan noksanlığı
olan açık hesaplara ilişkin terkin talepleri bu Tebliğin 9 uncu maddesinde
belirtilen mücbir sebepler ile haklı durumlar göz önünde bulundurulmak
suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılır.
(3) (Ek:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer) Birinci fıkra kapsamında bankalarca yapılabilecek terkin
işlemleri 8 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen 90 günlük
ihtarname süresi içerisinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi
Dairesi Müdürlüklerince gerçekleştirilir.
Yetki
MADDE 11 –
(1) Bakanlık bu Tebliğin tatbikatını temin etmek amacıyla gerekli göreceği
her türlü tedbiri almaya, haklı durumları değerlendirip sonuçlandırmaya,
tereddütlü hususları gidermeye, Tebliğde öngörülen haller dışında kalan
özel durumları inceleyip sonuçlandırmaya, döviz getirme sürelerini
uzatmaya, döviz getirme zorunluluğunu kısmen veya tamamen kaldırmaya, bu
Tebliğde öngörülen miktarlar ile süreleri belirlemeye ve değiştirmeye
yetkilidir.
Usul ve
müşterek hükümler
MADDE 12 –
(1) Bu Tebliğin uygulanmasına yönelik Bakanlıkça belirlenecek usul ve
esaslar Merkez Bankasınca ilan edilir.
(2) (Mülga:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer)
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1
– (Ek:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer)
(1) Bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihte açık bulunan ihracat hesapları için, bu Tebliğin
ihracatçı lehine olan hükümleri uygulanır.
(2) İhracat
bedellerinin takip edileceği bilgi sistemi Hazine ve Maliye Bakanlığınca
uygulamaya alınana kadar 8 inci maddenin ikinci fıkrasında yer alan İhracat
Bedeli Kabul Belgesi yerine bankalarca Döviz Alım Belgesinin kullanılması
mümkündür.
Yürürlük
MADDE 13 – (1)
Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
(2) (Mülga:RG-31/12/2019-30995
5. Mükerrer)
Yürütme
MADDE 14 – (1)
Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
__________________
(1)
31/12/2019 tarihli ve 30995 (5.Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’
de yayımlanan değişiklikle maddeye bu fıkra eklenmiş, mevcut fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
(2)
21/2/2021 tarihli ve 31402 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan
değişiklikle maddeye dördüncü fıkradan sonra gelmek üzere fıkra eklenmiş, mevcut fıkra buna göre teselsül ettirilmiştir.
Eki
için tıklayınız.
|
Tebliğin Yayımlandığı
Resmî Gazete’nin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
4/9/2018
|
30525
|
Tebliğde Değişiklik
Yapan Tebliğlerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
1.
|
3/3/2019
|
30703
|
2.
|
31/8/2019
|
30874
|
3.
|
31/12/2019
|
30995
|
4.
|
28/8/2020
|
31227
|
5.
|
21/2/2021
|
31402
|
|